Një zë
Shumë muaj më parë, në rrugën këmbësore të qytetit ku jetoj, bri shtëpive të vjetra, të mbajtura mrekullisht, rrinte , për disa ditë një grua, ulur në një cep, moshën e së cilës ishte e pamundur ta dije.
Rrinte dhe, pa asnjë instrument, këndonte një këngë të habitshme, në një gjuhë që nuk e kisha dëgjuar kurrë; kokën e mbante ulur dhe flokët e gjatë i shtriheshin deri aty ku këmbët e saj puthiteshin me tokën.
Ishte një zë i mrekullueshëm, dhe, si nuk më kishte ndodhur veç pak herë, ndalesha e dëgjoja një copë kohë, duke u munduar të deshifroj atë që ishte e pakuptueshme. Më shumë se këngë ishte një piskamë malli e trishtimi, që të ngjitej edhe kur largoheshe që andej dhe të zinte një pjesë të hapësirës.
Të dukej sikur përmes zërit të saj vinte diçka nga hiçi, zbrastësia, një humnerim i panjohur, ndoshta zgafellë e humnershme, që të futej në kujtesë. Dhe kur mendoje se kënga e saj kishte arritur gjithçka, befas thyhej, ashtu si bien ujrat e qetë në një katarakt dhe krijonin një zhurmëri mrekullisht harmonioze.
Zëri i saj shpesh herë më dukej si një zbardhësi bredharake mes pemëve.
Ishte e pamundur të mendoje se nga një njeri i vetëm vinte ai katarakt zërash.
Para vetes, aty ku të tjerët këngëtarë endacakë vendosin diçka, pra për një dhuratë, ajo nuk kishte asgjë. E mbështjellë nën flokët e saj dhe, ndoshta nga një brengë të madhe, ajo ia mirrte një këngë aq dithëruese, që ishte në të njëjtën kohë edhe e brishtë si një ëndërr.
Fjalët nuk ia dëshifroja dot. Më dukej si këngë malli dhe nuk mund të ishte ndryshe. Vetëm malli, humbja ose një dashuri e pafund mund të nxjerrë tinguj të tillë.
Pastaj, befas, nuk e pashë më. Vendi ku ajo rrinte disa orë në ditë dhe rreth të cilit mblidheshin shumë njerëz, që iknin më shumë të trishtë, ishte bosh.
Ajo nuk ishte dhe bashkë me të kishte ikur edhe enigma e saj.
Për çfarë fliste ajo këngë? Cila brengë e kishte nxjerrë që mund të kuptohej edhe në një gjuhë të huaj, të padëgjuar.
Nga pamja , aq sa mund ta shihja kur ngrinte kokën, më dukej si e ardhur nga viset e largëta indiane, por përsëri nuk ishte ashtu.
Ishte një zë që dukej sikur do të shkërmoqte gjithçka rreth e rrotull, trishtues dhe ndjellës, një e zbehtë magjepëse rridhte nëpër atë hapësirë të vogël , që ngrihej mrekullisht lart dhe befas këputej si petalet e një trëndafili magjik.
Nuk e dija asaj kohe, tani e di, pse isha i mrekulluar pas atij zëri.
Kishte qenë e thjeshtë: për njerëzit që na mungojnë. Ishte zëri ndjellës i pranisë së tyre. Ishte grishja për të qenë pranë tyre. Kënga e saj hapej si rradhët e ujrave kur hedhim në lum një gur. Brenga rridhte. Nga shpella e qiejve dhe e dëbornave.
Ajo ishte si pema e vetmuar që nuk e di se sa zogj janë larguar nga gjethnaja e saj.
E cili prej nesh e di?
Mungesa ka edhe ajo virtytet e saj.
Mungesa është porta e Parajsës, takimi me njerëzit që do është vetë parajsa!
Nuk e di pse më është kujtuar sonte zëri i një gruaje, e cila , buzë rrugës së një qyteti të lashtë, të huaj për të dhe të huaj për mua, nën hijen e shtëpive disa shekullore, këndoi disa ditë, në një gjuhë të pakuptueshme dhe iku.
