=MARINARI QË U DASHURU ME NENDETSEN!=

===================================

Ka ca momente në jeten e njeriut që sado vite më parë t’i kesh kaluar ato të shoqërojnë gjatë gjithë jetes, të bëhen pjesë e jetes , të bëhen motiv në jetë e në punë dhe që me krenari i kujton e i mbart në shpirtin tend si relike jo vetem të s’kaluares por si pjesë të krenarisë e të dashurisë tuaj të perditshme! Dhe një nga këto momente dikur ka qenë jeta ushtarake , jetë të cilen e kalonin të gjithë të rinjtë që mbushnin moshen 18 vjeç . Vinin të ri, e rriteshin, burrëroheshin, e trimroheshin, e tek merrnin armen sikur bëheshin më trima, më atdhetarë, më patriot, beheshin pjesë e heroikes së perdittshme të këtij sherbimi heroik. Per më teper kur sherbeje në marinë me Nendetse apo anije të tjera luftarake , ku heroizmi dhe epika ishte i perditshme , ishte masiv. ata bëheshin më luftarak, se jeta në det e në anije që kur shkëputesh nga bankina me alarm luftarak e deri sa ktheheshe persër,i çdo fjalë, çdo komandë e çdo detyrë ishte luftarake. Sikur niseshe në luftë (edhe pse imagjinare por bëhej si e vertetë) dhe kur ktheheshe me detyra të realizuara nga lundrimi nen e mbi ujë të dukej se po ktheheshe nga lufta me fitore , si fitimtar! A ka më heroike se të jesh e të bësh luftë pa pas luftë! Per tre dekada kam pas fatin të jem pjesë e këtij heroizmi e kësaj “lufte” ku u njoha u shoqërova e “luftova” veç kuadrove , dhe me detarë që u bënë e mbeten lapidarë të gjallë të kësaj epopeje heroike. Them heroike me të gjithë kuptimin e plotë e dramacitetin e kësaj fjale se mund të dilje në det e të mos ktheheshe më, të bëheshe banor i perjetshem i fundit të detit! Kam njohur shumë detarë, dhe shumë prej tyre më kanë mbet në kujtesen time dhe perditshmërinë time shokë e miq të pandarë, dhe nëse na ka ndarë per vite koha , punët e largësitë nuk na ka ndarë kurr nga njeritjetri respekti e mirënjohja per njeri tjetrin.

Njëri nga ata detarë që ka bërë dhe ka lënë emer të veçantë per mirë në Nendetse ka qenë dhe është detari shëmbullor,

.

Ishte Nentor i vitit 1970. Bëhej mobilizimi i detarëve të ri , brezit të ri. Mes gjithë të tjerëve dallohej e binte në sy një detarë i qeshur, i dashur me shokët e i afrueshem me kuadrot, me një trup sportisti e me formim elitar per moshen dhe shokët e tij, që dallohej si në pregatitjen në specialitetin e tij si silurist por mbi të gjitha si shok e si njeri, si i disiplinuar dhe që binte në sy veç të tjerave dhe per mbajtjen e uniformes së bukur të marinarit që ja shtonin bukurinë njera tjetrit. Në Shkollen e Instruksionit veç pregatitjes së gjithëanshme bënin pregatitje dhe per Betimin ushtarak para se të vinin në Nendetse apo në anije të tjera.

Fjala betim i terhoqi vëmëndjen Perikliut per madhështinë e solemnitetin e tij. Per herë të parë do betohej , e para kujt : do betohej para Atëdheut të tij të dashur se do jepte dhe jeten per ta mbrojtur! Betim luftarak, moment historik që iu ngulit si flamuri në shtizë në shpirtin e tij.

Si një letrar i ri që ishte në zemren e mëndjen e tij u zgjua deshira ta perjetsonte kët moment sinjifikativ e heroik të jetes tijë me një poemë, poemen ” Betohem” ! Ishte betimi i marinarit para Atdheut të tij! Betim që nuk e shkeli kurr Perikliu! Dhe erdhi dita e Betimit. E zgjodhen Perikliun të fliste në emer të të gjithë detarëve të ri. Dhe foli në tribunë para eprorve të tij dhe gjithë shokëve me pathosin e një djali të ri, të një detari e luftëtari të ri e trim! Në vend të fjales ai ashtu i bukur vetë e që shkelqente me atë uniformen e marinarit, me epicitetin që i jepte automatiku shternguar në gjoks , dhe Perikliut i dhanë armen e marinarit deshmor Aleksander Priftit që kish renë në krye të detyres gjatë një avarie në Nendetsen e katert, ia rriti solemnitetin këtij djali e këtij evenimenti historik në jeten e një shqiptari dhe me gjithë fuqinë e shpirtit recitoj poemen “Betimi” që sapo e kish shkruajtur duke terheq vëmëndjen dhe duartrokitjet e pergezimet e të gjithëve!

Ndjeu një frymzim të veçantë Perikliu , frymzim që nuk ju nda sot e kësaj dite. Ai kishte shkruar që i vogel por këtu filloj dhe pjekuria letrare. Shokët e tij flinin e thurnin ëndrra, Perikliu zgjuar me laps e leter shkruante e shkruante pa pushim ! Shkroi :

” Marshi i nenujsave” dhe “Marinari në sherbim” që u kompozuan nga kompozitori vlonjat Themistokli Mone me temp ushtarak e luftarak dhe u bënë pjesë e jetes të të gjithë Brigades së Nendetseve sa që çdo ditë sa herë ngriheshin Flamuri Luftarak apo në çdo lëvije rreshtore që bënte efetivi i kësaj baze e shoqëronte me “Marshin e Nenujsave” dhe “Marinari në sherbim ” ! Dhe kështu vazhdoj per vite e vite me radhë të këndoheshin këto marshe me hap rreshtor e këngë rreshtore me të cilat Perikliu skaliti me shpirtin e penen e tijë jeten si marinar në Nendetse. Pas Shkolles instruksionit erdhi në Nendetse. Që në shkollë ai u bë i njohur e i dëgjuar. Sa herë kishte aksione të ndryshme në Pashaliman e thirrnin Perikliun të shkruante diçka e ta lexonte në qendren e zerit apo ta çonte në Gazetat e kohes. Kush nuk e donte që Perikliun ta merrte në Nendetsen e tij. Një ditë e thërret komisari i Brigades Nendetseve Mihal Zhamo në zyrë. Akoma nuk ishte caktuar se në cilen Nendetse do sherbente. Të gjithë luftonin ta kishin në efektivin e tyre. E shoqëruan per te Komisar Mihali shefi i Aparatit Politik Enver Kalluçi dhe shefi i Propogandes Kasem Spahiu. Aty gjeten dhe dy komisar nendetsesh: Xhafer Çeren dhe Tom Kolen që bënin debate se kush do ta merrte Perikliun . Më në fund me që e kishte më mirë Xhaferi me Mihalin fitoj Xhafer Çera. E caktuan silurist në lokalin e parë të Nendetses katert me shef organi luftarak Vladimir Toçi!

U mirëprit nga të gjithë detarë e kuadro. Shpejt mori postin e tij luftarak dhe i bënë dhe një foto para Flamurit Luftarak të Brigades Nendetseve, foto që ngeli per shumë vite aty. Dhe Perikliu ishte flamur. Flamur në pregatitje luftarake, flamur në sjellje e disiplinë , flamur në shoqëri!

Gjatë gjithë sherbimit ushtarak qe i zgjedhur sekretar i organizates të rinisë. Me talentin e tij ai sa herë dilte në lundrim në det, dhe ashtu i lodhur , në thellësitë e errta të detit do gjente kohen dhe frymzimin të shkruante një reportazh, një portret per detarë e kuadro të nendetseve dhe ua dergonte Gazetes “Luftëtari” ; “Zërit të Rinisë” apo “Në sherbim të Popullit” . Puna , sherbimi e roli i Perikliut u bë i pazevendsueshem. Ishte i kudogjëndur!

Detarë shembullor, shokë i mirë e fisnik.

E kishin caktuar të takonte e të stakonte qendren e zerit të Bazes . Dhe Perikliu ua mbushte kohen e lirë efektivit me muzikë, me këngë e valle popullore, muzikë të lehtë, heroizmin popullor në shekuj, me krijime e recitime dhe nga krijimet e tij. Ishte marinari që çdo ditë zgjohej i pari dhe binte të flinte i fundit .. Lirohet nga sherbimi në nendetse në Gusht të vitit 1973 , para shokëve të tij se i doli bursa per në Universitetin e Tiranes në degen Ekonomi të cilen e mbaroj me rezultate të larta.

Gjatë gjithë kohes punoj në Stacionin Hekurudhor të Fierit në detyra të larta. U njoh , u dashurue dhe krijoj familjen me mesuese Zhaneten, mesuese gjuhe e letersie që gjatë jetes e pati dhe e ka jo vetem si bashkëshorte e shoqe jete që linden e rriten fy fëmijë si dy yje, një djalë e një vajzë, por dhe si redaktore e korektore , bashkëpuntore e kritiken e parë të krijimtarisë së tij të gjithëanshme. Se Perikliu gjithë jeten ka krijuar dhe vazhdon të krijoj letersi e art dhe jo vetem në një fushë por në disa fusha të artit . Firma e Perikli Çunit sot ka marrë vulen e qytetarisë si poet, shkrimtar, piktor e skulptor mjaft i suksesshem jo vetem në Fier ku banon e krijon por në të gjithë Shqipërinë. Krijimet e tijë në të gjitha fushat janë të shumta e mjaft të arrira artistikisht çka kanë terheq simpatinë e gjithë lexuesve e shikuesve. Si mjesher i fjalës , penelit e daltes artistike me krijimet e tij të shumta ai ka skalit në memorjen e secilit portretin e një krijuesi të arrirë , të plotsuar e të kerkuar artistikisht që i bën nder vehtes , Libofshes ku u lind e u rrit , familjes së tij të dashur , Fierit, dhe na bën nder dhe ne ish shokëve detarë e kuadro që patem fatim të ndajmë bashkë e të mbushim mushkritë me frymen e njeri tjetrit në Nendetse, i bën nder Brigades Nendetseve e Flotes Luftarako Detare!

Ka botuar dy vëllime me poezi,: “Tinguj jete”, 7 novela,: ” I mbijetuari”, “Tre të shtunat Aniles” ,”Vjeshta e tretë”, ” Shokët” ,”Profecia”, ” Në kufi të lëgjendes”, ” Ku kemi gabuar” ; romanin me tre vëllime;” Historia e dhimbshme e një dashurie” dhe dhjetra e qindra piktura e skulptura më së shumti në dru që e ka më per shpirt por edhe në gur. Perikliu sot është Anëtar i Shoqates Letraro Artistike “”Princi Muzaka” dhe është një antar shumë aktiv e perherë me krijime të reja. Në vitin 1990 si komunist që ishte e larguan nga detyra .

Per tre vjet iu fut tregtisë. Që nga viti 1993 e deri më 2016 punoi drejtor në një firmë private deri sa doli në pension.

Por gjatë gjithë jetes Perikliu se ndau nga shpirti i tij dashurinë per Nendetsen, atë armë mister që që në ditet e para të sherbimit në të iu zhyt thellë në shpirtin e Perikliut dhe nuk doli më prej tij, u zhyt e u mbyt per të mos dal më prej këtij shpirti marinari , shpirti artisti , shpirt atëdhetari të flakët! Ai kujton dhe sot e kësaj dite me një kujtesë të jashtëzakonshme çdo gjë të nendetses: shokët e tijë detarë , kujton e nuk harron dhe komandantet e shefat e tij që e deshen dhe i deshi me zemer per gjithçka bënë per edukimin e lartësimin e tij si detar , si nenujes, si krijues, si shok e si njeri!

I kujton një nga një të gjithë kuadrot e nendetses : kujton e nuk harron komandantin e Nendetses

, komisarin Xhaferr Çera, kuadrot Vladimir Toçi, ingjinier Selim Lala, Çapajev Smokthina, zev/ komandantin Fitim Halili, Çavo Polo, Hysen Kalleshi etj. dhe kur merr vesh se Fitimi, Selimi janë ndarë nga jeta i ther në shpirt aq shumë e kanë dashur dhe i ka dashur.

Nuk e ka ndarë kurrë shpirtin nga Nendetsja Perikli Çuni! Ai u dashuru që diten e parë, u dashuru me Nendetsen që në lundrimin e parë dhe mbeten të dashuruar gjithë jeten! Aq të dashurur qenë e mbeten Perikliu me Nendetsen sa ai e ka vendos foton e Nendetses në desktopin e kompjuterit të tij mes njeezve më të dashur të tij , dy mbesave si yje që sa herë hap kompjuterin dhe i gëzon shpirti tek u buzqesh mbesave e ndal shikimin te Nendetsja: e shikon me nostalgji, mall e krenari dhe sikur bëhet më burrë, më heroik e i thotë vehtes dhe dy mbesave : ja mbesat e mija të dashura : në kët anije mister para 50 viteve ka sherbyer e lundruar në thellësit e detit Adriatik , Jon e Mesdhe dhe unë gjyshi juaj i mirë , Perikli Çuni!

Dashuri marinari, dashuri nenujsash.! Dashuri e lindur në thellësitë e errta e të frikshme të nendetit dhe besnikrisht e provuar si dashuri e perjetshme mes detarit dhe anijes, nenujsit Perikli Çuni dhe Nendetses heroinë!

Faleminderit i dashur Perikli që me pak fjalë se ju meritoni shumë e shumë na bëre të zhytemi në kujtimet e jetes tonë të perbashket të para 50 viteve. Kujtime e shoqëri që s’harrohen kurrë! Ecin vitet e shoqëria e miqësia vëllazrore e nenujsave , sa vjen e forcohet e perjetsohet! Shokë deti!!!!