-1.5 C
Tiranë
E dielë, 9 Shkurt 2025

Rrahman Xhaferllari

Rrefenje “Guret e nuses” nga libri im ” Me shiko ne sy”

Sipër varrezave të fshatit ishin ca gurë të gjatë që ishin vendosur pranë njëri tjetrit, në një formacion të rrëmujshëm. Në fshat kishin toponimin: “ Gurët e nuses”, ca të tjerë u thoshin “ Gurët e Jenicerëve”. Ne si fëmijë luanim aty majë gurëve duke mbajtur në dorë ndonjë copë listelë dhe e bënim si shpatë. Nga shumë hulumtime të bëra qëndron më shumë variant i toponimit: “ Gurët e nuses”.
Kur martoheshin nuset vinin dhe i merrnin krushqit me kuaj. Ata dërgohen nga shtëpia e dhëndrrit. Ashtu majë kuajve sapo hynin në fshatin e nuses nxirrnin armët e lëshonin batare me krisma. Fëmijët të gëzuar e plot zhurmë dilnin para krushqëve dhe i shoqëronin deri në shtëpinë e nuses. Aty vazhdonte ahengu, kërciste vallja e rakia derdhej lumë. Krushqëve u bëhet nderi i duhur. Kur dilte nusja nga shtëpia, ndahej e malluar nga të afërmit e saj. Deri në kufirin fundor të fshatit përkrahu e mbanin të vëllezërit apo dy më të afërmit. Mbas kësaj e merrnin në dorëzim dy të dërguarit nga shtëpia e burrit. Ata e mbanin atë për krahu për të mos u rrëzuar nga kali
Nga rrëfenja
Ajo dasëm qe nga dasmat më të mëdha që kishin parë në ato anë. Nga shtëpia e burrit u nisën plot dyzet krushq për të marrë nusen. Me ta ishin dhe dy djem të rinj që sapo u kishin djersitur mustaqet. Ata do të mbanin për krahu nusen mbasi të dorëzohej nga të afërmit e saj. Krushqit ecnin plot zhurmë e hare. Martohej djali më i pashëm dhe më i fisëm i krahinës. Për nuse kishte zgjedhur një zanë të bukur mali në fshatin e vogël, mes atyre aheve e lisave të lartë. Ahengu kishte vazhduar një javë rrjesht. Aheng i madh bëhej dhe në shtëpinë e nuses. Deko Mokrari martonte vajzën e tij të bukur e të vetme. Krushqia kishte qënë e goditur nga të dyja palët. Të dy krushqit ishin miq për kokë. Krushqit dasmorë hipur majë kuajve hynë plot zhurmë në fshatin e shtëpinë e nuses.
– A pret krushq o Deko Mokrari- thërret nga maja e kalit Feti Somotina, daja i madh i dhëndrrit.
– Krushq e faqebardhë- përgjigjet Dekua.
Dyert hapen dy kanat e krushqit futen në oborr. Njëri pas tjetrit hynë në odën e miqve ku dollia vazhdon për shtatë palë qefe. Mbas përshëndetjeve të para e urimeve fillon dollia. Vera derdhet lumë e qingjat e pjekur në hell vihen tërthor në sofër. Dy djemtë e rinj rrëkëllejnë proskat e para me verë e bëhen çakërqef. Kur bëhen gati për të dalë e nusja hipën në kalë, dajua nxjerr alltien e qëllon në ajër. Nusen e nxjerrin nga shtëpia me këngë e valle. Ajo majë kalit qan me ngashërim se do të ndahet nga njerëzit dhe të afërmit e saj. Dy vëllezërit mbajnë për krahu nusen dhe e shoqërojnë deri në kufirin e fshatit. Aty për krahu e mbajnë të dërguarit e dhëndrrit. Rruga është mjaft e gjatë. Duhet edhe gjysëm dite për të arritur në shtëpinë e dhëndrrit. Në një lëndinë anës rrugës, krushqit pushojnë. Me kujdes ulin nga kali nusen që të shplodhet e ti shpihen këmbët. Mbas pushimit u hipin përsëri kuajve dhe nisen për rrugë. Dy djemtë shoqërues duke ndihmuar nusen të hipë në kalë, paturpësisht e prekin në vëndet intime të saj. Trupi i saj dridhet nga frika dhe inati por ajo nuk mund t’u ankohet dasmorëve të tjerë. Më tutje në një të përpjetë ata e ngacmojnë përsëri. Ajo ndalon kalin duke u marrë kapistrën djemve. Heq nga koka duvakun dhe me shikim nga qielli i lutet Zotit që ti bëjë gur, atë dhe krushqit e saj. Ashtu e turpëruar ajo nuk mund të shkonte tek shtëpia e burrit të saj.
Të gjithë ngelën të shtangur në vend kur fillon një erë e madhe që e bën vendin katrahurë. Kujt lëvizin të trembur dhe rrëzojnë krushqit nga samarët e tyre. S’po merrej vesh asgje çfarë po ndodhte. Të parët u ngurosën dy shoqëruesit e nuses. Më pas nusja dhe krushqit e tjerë. Dhe vendi dukej i tillë, gurët të vendosur sipas një rrëmuje. Dy nga gurët janë më të shkurtër e si më të shëmtuar, me siguri janë ata besëthyesit, shoqëruesit e nuses. Kështu thonë, askush nuk e di historinë e vërtetë por, që mbas asaj dite, nusen gjatë gjithë rrugës e shoqërojnë të afërmit e saj.
Tani ata gurë nuk janë më. Në vitet e demokracisë u thyen e u përdorën për shtrimin e rrugës me kalldrëm. Por toponimi “ Gurët e nuses” vazhdon edhe sot, për të mos harruar legjendën e asaj ngjarje.
Gjin Musa
Gjin Musahttp://dritare.info/
Dritare.Info Gjin Musa, Botues
Shkrimet e fundit
Lajme relevante

LINI NJË PËRGJIGJE

Ju lutemi shkruani komentin tuaj!
Ju lutem, shkruani emrin tuaj këtu

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.