Dhjetë vjet Lidhje

e

Me delikatesën sikur po përkujdesej për një të porsalindur, instrumentisti sistemoi në mjetin e rrugëtimit violinën. Mënyra si e shikonte dhe si e vendoste instrumentin në postin që i jepte sigurinë, tregon me çfarë ndjesie artisti ka ardhur nga zemra e Shqipërisë Elbasan në qytetin Brescia të veriut të Italisë. Në Nocciano të rajonit Abruzo u hodh baza e urës së bashkëpunimit të Lidhjes së Shkrimtarëve dhe Artistëve Shqiptarë në Itali me entet artistike të Elbasanit. Rasti e solli që ata të bashkëpunojnë me ne me rastin e festimit të dhjetëvjetorit të krijimit të Lidhjes. Enkas erdhi një skuadër në dukje e qetë, por me zjarrin

                  Dolores Duka segretaria della Lega degli Scrittori dhe Artisti Albanesi. Sigla L.SH.A.SH.I

shpërthyes brenda.

Udhëhiqnin skuadrën Drejtori i Zhvillimit të Kulturës dhe Çështjeve Sociale të Qarkut Elbasan Bledi Gremi, Drejtori i Artit dhe Kulturës së Bashkisë Elbasan,  Kliton Kapaj,  përfaqësuesit e shoqatës “Kujtesë për vazhdimësi”, Petrit Hodo dhe Xhimi Vila, Drejtori i Turizmit dhe Trashëgimisë, Artur Guni.
U shfaqën të rreshtuar në skenë orkestra e përbërë nga Enriketa Peni, violonë, Adem Balliçi, violinë, Desart Shmili, violinçel, Mirjan Sulovari, fizarmonikë e perkusion, Arbër Çerri, kitarë, Ilirian Zdrava, kitarë, dhe Tzeni Soulkovski.

Kapiteni “arrogant”  i orkestrës, violinisti virtuoz Zeqir Sulkuqi dirgjoi dhe prezantoi ato që kishin përgatitur për të zbukuruar ditëfestën e 10-vjetorit të krijimit të Lidhjes sonë. Ritmi i gjallë e intensiv i pjesëve orkestrale, me tone sa gazmore, aq shpërthyese rrëmbyen të pranishmit. Vivaldina, Çardash, Zingarela, por edhe të gjitha vallet e pjesët e interpretuara të autorëve të huaj edhe tanët patën impakt të fortë tek spektatori.
Shpesh herë fati të shpërblen aq shumë, sa vihesh në dyshim a e meriton vërtetë mrekullinë. Mrekullinë që të kesh në skenë para syve e në linjë me dëshirat e papërmbajtura këngëtarë të kalibrit si Kastriot Tusha dhe Ulpjana Aliaj.
Tenori me bukuri zëri të rrallë, me përgatitje profesionale tepër të kualifikuar, me autoritetin e përmasat e artistit me popullaritet të pallogaritshëm, Kastriot Tusha, solli për ne këngë në italisht dhe në shqip. I dinim të gjithë gati përmendësh këngët dhe u munduam të bashkojmë zërat me të tijin.
Gjithnjë nën shoqërimin e orkestrës tepër simpatike, solemnitetin dhe bukurinë me shije të rrallë artistike solli prania në skenën tonë e sopranos Ulpjana Aliaj.

Console Generale a Milano Anila Pojani, ajo qe flet. SKENDER LAZAJ PRESIDENTI I SHOQATES, MIMOZA LESKAJ, ZEVENDESE

Në momente të alternuara interpretoi me zërin e bukur e talentin kristalin dy fragmente të Baccio dhe Romeo e Xhuljeta. Aq të bukura ishin edhe këngët në duet nga dyshja e ëndrrave tenori Kastriot Tusha dhe sopranoja Ulpjana Aliaj. “Si dukat i vogël je” dhe “Lule Borë”, që janë këngë antologjike në fondin e artë të këngës shqiptare, të interpretuara nga kjo dyshe me vlera të cilësuara, provokojnë përjetime e ndjesi të veçanta tek adhuruesit e këngës. Bukuri e shije u dhanë interpretimeve të tyre vallet e fluturave të shkollës shqipe “Mësonjëtorja” në Brescia. Një vlerësim të veçantë si Lidhje i atribuojmë kompozitorit të

Veteranet e Lidhjes qe marrin cmim per punen dhjetevjecare ne Shoqate

palodhur Aleksandër Kolshi, i cili me profesionalizmin e dinamizmin e tij mundësoi realizimin e koncertit dhe gjithë aktivitetit.

Grupi i Artisteve dhe muzikanteve te Teatrit Skampa te Elbasanit

E fillova nga fundi, pasi institucioni i mikut për shqiptarin është shenjtë. Në rastin tonë, nderimet për ta janë gjithmonë pak, sepse dhjetëvjetorin e festuam me një dhjetë me shumë yje.
Para koncertit festiv, u zhvillua një ceremoni tepër e bukur me paradë artistësh, me oratori, me përshëndetje, me fjalime me prezantime e nderime. Ndezi situatën festive këngëtari i famshëm Kastriot Tusha me himnet kombëtare të vendit ku jetojmë dhe kombit tonë. Prezantuesit Mimoza Leskaj, Lori Duka, Andrea Znachetta ftuan të përshëndesin zonjën Anila Pojani, Konsulle e Përgjithshme e Republikës së Shqipërisë në Milano. Nga Bashkia e qytetit Elbasan solli përshëndetjet Drejtori i Artit dhe Kulturës, Kliton Kapaj, i cili vlerësoi shumë arritjet artistëve në Itali dhe rëndësia që ka bashkëpunimi për zhvillimin dhe promovimin e artit e kulturës. Me shumë emocion solli kujtimet e tij Presidenti themelues i lidhjes Tonin Nikolli. Fillimet e lëvizjes kulturore, themelimi i Lidhjes dhe ecuria në vite kanë lenë shenja të pashlyera.
– Unë jam një gjethe. Ndërsa zemra e vërtetë e Lidhjes sonë ka qenë dhe është sekretarja historike Lori Duka, – tha poeti i kuotuar, ndoshta, edhe si kalim i stafetës në dorën e rinisë.

Soprano Anila Hoxha Gjermeni, kengetare e njohur !

Përshëndeti me respekt për lidhjen Ambasadori i Kombit dhe mbartësi i titujve më të lartë që atribuohen nga shteti italian dhe Vatikani, Komendatori Petrit Kozeli.
Pati dhe përshëndetje të tjera direkt nga salla dhe me videomesazh.
Një sintezë të ngjarjeve kryesore që karakterizuan jetën e Lidhjes, të aktiviteteve të përkohshme e të përhershme, të angazhimeve të anëtarëve, aktivistëve, këshilltarëve, drejtuesve e gjithë artistëve që bashkëpunuan gjatë kësaj dekade, referoi Presidenti i Lidhjes së Shkrimtarëve dhe Artistëve Shqiptarë në Itali, Skender Lazaj.
E kush tjetër më shumë se kënga, zbukuron një festë. E kush e nderon festën sa anëtarja e nderit e Lidhjes, sopranoja Anila Gjermeni! Është realiteti më cilësor i Lidhjes sonë. Ajo di të zotërojë plotësisht skenën me zërin e ëmbël, me bukurinë dhe finesën e interpretimit. Ajo di ta përcjellë këngën me mjeshtri dhe të depërtojë tek dëgjuesit.
Në gjuhën italiane interpretoi artisti elegant Neptun Gjata. Me zërin tepër të bukur, përcjell tonalitetin e gjallë të këngës italiane. Veçse ka ruajtur prej 600 vjetësh rrënjët e gjuhës arbreshi Mimmo Imbrogno. Me kitarën e tij mitike doli në skenë dhe këndoi dy këngë që publiku i di përmendësh. Kësaj feste i dhanë dinamizëm, freski e bukuri skuadra e prezantimit. Piktori tiranas Andrea Zanchetta Tufina veç punës së madhe si organizator, angazhimeve për përgatitjen e targetave, me simpatinë e tij i dha ngjyrë e freski prezantimit, duke rreshtuar me mjeshtret e prezantimit, Mimoza e Lori. Fjalë përgëzuese meritojnë edhe Arjeta Previzi e prof.. Rajmonda Mara, që punuan për organizimin dhe mbarëvajtjen e aktivitetit. Falënderojmë vajzat shqiptare Romina Shoraj e Samira Tafa që fiksuan në foto gjithë aktivitetin. U ndiem mirë nga prezenca e disa të ftuarve që erdhën për herë të parë. Kemi ndier ngrohtësinë e pjesëmarrjes së shoqatës “Besëlidhja” me presidenten e re Luljeta Cereku; Associazione Comunità Albanese in Italia; përfaqësuar nga presidenti Ahmet Bendo, shoqata “Shqiponja”, Reggio Emilia, me një skuadër të bukur me President Haki Maze; Qendra Kulturore “Margarita Xhepa”, përfaqësuar nga Drejtori i saj Hasan Bulçari; shoqata “Alba” e përfaqësuar nga sekretari Dedin Paci; Shoqata “Rinia” e përfaqësuar nga presidenti Erio Korani; shoqata “Ura” Novara, përfaqësuar nga shkrimtarja Mimoza Selmani e prof Eglantina Delia Likaj; Centro Culturale ODA, përfaqësuar nga drejtuesit Gezim Guga Edmir Cekrezi, prof. Admir Plaka; shoqata “Arbëria”, shoqata “Shqiponja” Valle Camonica, përfaqësuar nga presidenti Jasin Dauti; shkolla “Mësonjëtorja” përfaqësuar nga mësuesit Santiliano Aliaj, Amantia Qeveri. Silvana Tika.

Gjithashtu përshëndesim me adhurim të gjithë pjesëmarrësit në këtë festë të artistëve tanë që investojnë gjithçka për publikun.

PREGADITI DHE PERKTHEJ MATRIALIN PER BOTIM Z.

Valbona Jakova

Profesor Ndue Shabaku

Dieci anni di Lega

Con la delicatezza di chi si prende cura di un neonato, il musicista ha sistemato nella sua custodia, il violino, strumento inseparabile di un lungo viaggio. Il modo in cui lo ha guardato e la procedura come lo ha sistemato nella perfetta posizione che gli ha dato sicurezza, mostra con quale sentimento l’artista sia giunto dal cuore dell’Albania, Elbasan, alla città di Brescia, nel nord Italia. A Nocciano, in Abruzzo, sono state gettate le basi del ponte di cooperazione tra la Lega degli Scrittori e Artisti Albanesi in Italia e le istituzioni artistiche di Elbasan. In un certo senso, la casualità di un momento propizio ci ha offerto la straordinaria possibilità di collaborare con noi in relazione alla celebrazione del decimo anniversario della fondazione della Lega. Una squadra apparentemente tranquilla, ma con un fuoco esplosivo dentro.

Il team era guidato dal Direttore dello Sviluppo Culturale e degli Affari Sociali del Distretto di Elbasan, Bledi Gremi, Direttore dell’Arte e della Cultura del Comune di Elbasan Kliton Kapaj, dai rappresentanti dell’associazione “Memoria per la continuità”, Petrit Hodo e Xhimi Vila, Direttore del Turismo e del Patrimonio, Artur Guni.

L’orchestra, composta da Enriketa Peni al violino, Adem Balliçi al violino, Desart Shmili al violoncello, Mirjan Sulovari alla fisarmonica e percussioni, Arbër Çerri alla chitarra, Ilirian Zdrava alla chitarra e Tzeni Soulkovski, è salita sul palco.

Il “superbo” capitano dell’orchestra, il virtuoso violinista Zeqir Sulkuqi, ha diretto e presentato il repertorio preparato per celebrare il decimo anniversario della fondazione della nostra Lega. Il ritmo vivace e intenso dei brani orchestrali, con toni tanto allegri quanto esplosivi, ha conquistato il pubblico. Vivaldina, la Ciarda(Csárdás), Zingarella, ma anche tutte le danze e i brani eseguiti da autori stranieri e nostrani, hanno avuto un forte impatto sul pubblico. Spesso il destino ti ricompensa così tanto che ti chiedi se meriti davvero il miracolo. Il miracolo di avere sul palco, davanti ai tuoi occhi e in linea con i tuoi desideri irrefrenabili, cantanti del calibro di Kastriot Tusha e Ulpljana Aliaj.

Il tenore dalla voce di rara bellezza, con una formazione professionale altamente qualificata, con l’autorevolezza e la statura di un artista dalla popolarità incalcolabile, Kastriot Tusha, ci ha portato canzoni in italiano e albanese. Tutti noi le conoscevamo quasi a memoria e abbiamo cercato di unire le nostre voci alla sua. Sempre accompagnati da un’orchestra di grande fascino, solennità e bellezza, con un gusto artistico raro, sono state portate sul nostro palco dalla presenza del soprano Ulpljana Aliaj.

A momenti alterni, ha interpretato con la sua splendida voce e il suo talento cristallino due frammenti di Baccio e Romeo e Giulietta. Splendidi i duetti del tenore Kastriot Tusha e del soprano Ulpjana Aliaj, un duo da sogno. “Si dukat i vogël je” e “Lule Borë”, canzoni antologiche nello sfondo del cuore d’oro della canzone albanese, interpretate da questo duo con grande maestria, suscitano emozioni e sensazioni speciali tra gli amanti della canzone. Bellezza e gusto sono stati conferiti alle loro interpretazioni dalle danze delle “Farfalle” della scuola albanese “Mësonjëtorja” di Brescia.

Attribuiamo un ringraziamento speciale, come Lega, all’instancabile compositore Aleksandër Kolshi, che con la sua professionalità e il suo dinamismo ha reso possibile la realizzazione del concerto e dell’intera attività.

Sono partito dalla fine, poiché l’istituzione delle nostre norme di un amico, è sacra per gli albanesi. Nel nostro caso, gli onori per loro sono sempre pochi, perché abbiamo festeggiato il decimo anniversario con un decimo con molte stelle.

Prima del concerto festivo, si è tenuta una splendida cerimonia con una sfilata di artisti, oratori, saluti, discorsi, presentazioni e onorificenze. Il famoso cantante Kastriot Tusha ha dato il via alla festa con gli inni nazionali del Paese in cui viviamo e della nostra nazione.

I relatori Mimoza Leskaj, Lori Duka e Andrea Znachetta hanno invitato a salutare la Sig.ra Anila Pojani, Console Generale della Repubblica d’Albania a Milano.Saluti sono stati portati anche dal Comune di Elbasan dal Direttore Artistico e Culturale, Kliton Kapaj, che ha molto apprezzato i successi degli artisti in Italia e l’importanza della cooperazione per lo sviluppo e la promozione dell’arte e della cultura. Con grande emozione, il ha portato i suoi ricordi, Presidente fondatore dell’associazione, Tonin Nikolli. Gli inizi del movimento culturale, la fondazione della Lega e i progressi nel corso degli anni hanno lasciato segni indelebili. –  Io sono solo una foglia. Mentre il vero cuore della nostra Lega è stata ed è la segretaria storica Lori Duka, – ha affermato il poeta citato, forse anche come un passaggio di testimone nelle mani dei giovani.

L’Ambasciatore della Nazione e detentore delle più alte cariche attribuite dallo Stato italiano e dal Vaticano, il Commendatore Petrit Kozeli, ha salutato la Lega con rispetto. Altri saluti sono stati forniti direttamente dalla sala e tramite videomessaggio. Una sintesi dei principali eventi che hanno caratterizzato la vita della Lega, delle attività temporanee e permanenti, degli impegni dei membri, degli attivisti, dei consiglieri, dei leader e di tutti gli artisti che hanno collaborato in questo decennio, è stata presentata dal Presidente della Lega degli Scrittori e Artisti Albanesi in Italia, Skender Lazaj.

E chi altro, più della canzone, adorna una celebrazione? Ed è chi onora la celebrazione in qualità di membro onorario della Lega, la soprano Anila Gjermeni! È la realtà più qualificata della nostra Lega. Sa dominare completamente il palco con la sua dolce voce, con la bellezza e la finezza della sua interpretazione. Sa trasmettere la canzone con maestria e penetrare con un tocco magico, il cuore degli ascoltatori.

In italiano, ha interpretato l’elegante artista Neptun Gjata. Con la sua voce incredibilmente bella, trasmette la vivace tonalità della canzone italiana. Mimmo Imbrogno ha preservato le radici della lingua arbëresh per 600 anni. Con la sua mitica chitarra, è salito sul palco e ha cantato due canzoni che il pubblico conosce a memoria.

Il team di presentazione ha donato dinamismo, freschezza e bellezza a questa celebrazione. Il pittore di Tirana Andrea Zanchetta Tufina, oltre al suo ottimo lavoro come organizzatore e al suo impegno nella preparazione degli obiettivi, con la sua simpatia ha dato colore e freschezza alla presentazione, in perfetta sintonia con le maestre di presentazione, Mimoza e Lori. Parole di congratulazioni meritano anche Arjeta Previzi e la professoressa Rajmonda Mara, che hanno collaborato all’organizzazione e al corretto svolgimento dell’attività. Ringraziamo le ragazze albanesi Romina Shoraj e Samira Tafa che hanno immortalato l’intera attività con le foto.

Abbiamo apprezzato la presenza di alcuni ospiti venuti per la prima volta. Abbiamo percepito il calore della partecipazione dell’associazione “Besëlidhja” con la nuova presidente Luljeta Cereku; dell’Associazione Comunità Albanese in Italia, rappresentata dal presidente Ahmet Bendo; dell’associazione “Shqiponja” di Reggio Emilia, con una splendida squadra guidata dal presidente Haki Maze; del Centro Culturale “Margarita Xhepa”, rappresentato dal suo direttore Hasan Bulçari; dell’associazione “Alba” rappresentata dal segretario Dedin Paci; dell’associazione “Rinia” rappresentata dal presidente Erio Korani; dell’associazione “Ura” di Novara, rappresentata dalla scrittrice Mimoza Selmani e dalla professoressa Eglantina Delia Likaj; del Centro Culturale ODA, rappresentato dai direttori Gezim Guga, Edmir Cekrezi, prof. Admir Plaka; dell’associazione “Arbëria”, dell’associazione “Shqiponja” Valle Camonica, rappresentata dal presidente Jasin Dauti; La scuola “Mësonjëtorja” rappresentata dagli insegnanti Santiliano Aliaj, Amantia Qeveri e Silvana Tika.Salutiamo cordialmente anche tutti i partecipanti di questa festa dei nostri artisti che investono tutto per il pubblico.

Traduzione di Valbona Jakova